ATATÜRK İNKLAPLARI

ATATÜRK İNKLAPLARI

        SALTANATIN KALDIRILMASI(1 KASIM 1922)

   Ø  Lozan görüşmelerinden önce kaldırıldı

   Ø  Son padişah VAHDETTİN  MALAYA gemisi ile MALTA’ya gitti.

   Ø  Saltanatın kaldırılması çağdaşlaşma yolunda önemli bir adımdır milli egemenlik ve yapılacak inklaplar önündeki engel kaldırılmıştır

  Ø  Yönetimde iki başlılığa son verilerek lozan’da milleti sadece tbmm temsil etmiştir

  Ø  Saltanatın kaldırılması ile osm devleti son buldu ve ülkede devlet başkanlığı ve rejim sorunu ortaya çıkmıştır

  Ø  NOT: Saltanatın kaldırılması 1.TBMM’nin gerçekleştirdiği tek inklaptır

1    
        II. TBMM DÖNEMİ(1 nisan 1923)

  Ø  Yaptığı ilk faaliyet LOZAN’ı onaylamaktır

  Ø  İnkılapları yüzünden inkılapçı meclis olarak bilinir

  Ø  Atatürk bu meclise ANKARA milletvelili olarak seçildi

  Ø  Bu meclis 1927 yılına kadar devam etti

2    
         ANKARANIN BAŞKENT İLAN EDİLMESİ(13 KASIM 1923)

  Ø  İsmet İnönü başkent olması yönünde teklif vermiştir

3    
      CUMHURİYETİN İLANI(29 EKİM 1923)

  Ø  İsmet İnönü teklifi verdi

  Ø  İlanı ile rejimin adı konulmuş ilk cumhur başkanu ATATÜRK meclis balkanı ALİ FETHİ OKYAR başbakan İSMET İNÖNÜ’dür

4.    
        İZMİR İKTİSAT KONGRESİ(1923)

  Ø  Türkiye cumhuriyetin uygulamaya koyacağı ekonomik politikalarını belirlemek amacıyla yapıldı

  Ø  Kongre başkanı kazım karabekirdir

  Ø  Misakı iktisadi ilkeleri kabul edildi

5.    
         HALİFELİĞİN KALDIRILMASI(3 MART 1924)

  Ø  Son halife ABDÜLMECİD yönergelere dikkat etmemesi ve laiklik ile çelişmesinden dolayı kaldırılmıştır

  Ø  Aynı gün tevhidi tedrisat ve şeriye evkaf vekaleti kaldırıldı

6.    
         TEVHİDİ TEDRİSAT KANUNU(3 MART 1924)

  Ø  Tüm eğitim kurumları tek çatı altında toplanarak eğitim öğretimde birlik ve devlet denetimi sağlanmıştır

  Ø  Medreseler kapatılmış

  Ø  Yabancı okullarda Türkçe tarih coğrafya gibi derslerin türk öğretmenler tarafından Türkçe okunmasına karar verildi

  Ø  Eğitimde birlik eşitlik laiklik çağdaşlık ve millilik gerçekleştirilmiştir

  Ø  Tevhidi tedrisat ile ilgili öneriyi VASIF ÇINAR Sunmuştur

7.      1924 ANAYASASININ KABULÜ

  Ø  Kabine sistemine geçildi

  Ø  Güçler ayrılığı yumuşatıldı tam kaldırılması 1961 anayasasıdır

  Ø  1928’de devletin dini İslam’dır ibaresi kaldırıldı

  Ø  1937’ de Atatürk ilkeleri anayasaya girmiştir

  Ø  1946’da çift dereceli seçim sisteminden tek dereceli seçim sistemine geçildi

8.      SANAYİ VE MAADİN BANKASININ KURULMASI(1925)  

  Ø  Türkiye’nin ilk kalkınma bankasıdır

  Ø  Daha sonra Sümerbank’a devredilmiştir

9.    
           EMLAK VE EYTAM BANKASININ KURULMASI(1926)

  Ø  İnşaat sektörüne kredi sağlamak amacıyla kuruldu

    
    10.  MAARİF TEŞKİLATI KANUNU(22 kasım 1926)

  Ø  İlk ve orta öğretimin esasları belirlenerek günümüz eğitim sistemimizin temelleri atıldı

  Ø  Ülke geneli ilk orta lise ve yüksek okul açılma çalışmaları yapıldı

  Ø  Karma eğitime geçildi

  Ø  Okullar milli iznine bağlı okul açacak

  Ø  Müfredat halkın istekleri göz önüne alınarak eğitim programları açılmasına karar verildİ

     11.  MEDENİ KANUNUN KABULÜ(17 ŞUBAT 1926)

  Ø  Medeni kanun isviçreden alındı

  Ø  Medeni kanun ile  tek eşlilik,resmi nikah  kadınlara boşanma hakkı istediği mesleği seçme hakkı mirasta kadın erkek eşitliği çocuk velayetinde eşitlik  verildi  

  Ø  Patrikhanenin mahkeme yetkisi elinden alındı

  Ø  Hukuk alanında ikiliklere son verildi

Ceza kanunu	İtalya
Ticaret, medeni ceza iflas	İsviçre
İdare	Fransa
Ceza muhakemeleri kanunu ve deniz ticaret kanunu	almanya

     12.  TEŞVİKİ SANAYİ KANUNU(1927)

   Ø  Özel sektörün sanayi kurma çalışmalarına yardımcı olma amacıyla kuruldu

  Ø  Yeterli sermaye birikimi ve yetişmiş insan gücünün olmayışı başarısızlığa itti

  Ø  Başarısız olmasından dolayı devletçilik politikası uygulanmaya başlandı

    
    13.  YENİ TÜRK HARFLERİNİN KABULÜ(1 kasım 1928)

  Ø  Batı ile uyum sağlama Türkçe ses uyumuna uygun bir alfabe kullanma okur yazar oranını artırma konuşma ile yazı dili arasındaki farkı kapatma etkili olmuştur

  Ø  Latin harflerini Atatürk ilk olarak Sarayburnu’nda tanıttı

  Ø  Latin harfleri ile çıkarılan ilk gazete Mardin’dir

   
      14.  MİLLET MEKTEPLERİNİN KURULMASI(24 KASIM 1928)

  Ø  Halka yeni harfleri öğretmek ve okur yazar oranını artırmak için kuruldu   

  Ø  Halkın kursa katılımı zorunludur

      15.  KADINLARA SİYASİ HAKLARIN VERİLMESİ

  Ø  Türk kadınına siyasi haklar ilk olarak 1930 belediye seçiminde verildi

  Ø  1933 yılında muhtarlık seçilme hakkı verildi

  Ø  1934’de milletvekili seçilme hakkı verildi ve 1935 de 17 kadın milletvekili seçildi

  Ø  İlk kadın muhtar GÜL ESİN ilk kadın belediye başkanı SaDİYE HANIM ilk köylü kadın milletvekili SATI ÇIRPAN’dır

1  
      16.  TÜRK TARİH KURUMUNUN KURULMASI(1931)

  Ø  Bilimsel tarih anlayışını yerleştirme Türklerin dünyaya katkılarını ortaya çıkarma Avrupa’da Türklerin aleyhine çıkan olumsuz tutumları değiştirme amacı ile kuruldu

  Ø  İlk başkanı TEVFİK BIYIKLIOĞLU’dur

  Ø  1937 yılında itibaren adı Atatürk tarafından verilen BELLETEN isimli dergi çıkarılmaya başlandı

1     
     17.  TÜRK DİL KURUMUNUN AÇILMASI(1932)

  Ø  Türkçeyi yabancı dillerden arındırmak halk ile aydın arasındaki konuşma ile yazı dili arasındaki farklılıkları gidermek Türkçenin zenginliğini ortaya koyma Türkçeyi bilim dili haline getirme amacı vardır

  Ø  İlk başkanı SAMİH RIFAR HORUZCU’dur

1    
      18.  HALK EVLERİNİN AÇILMASI(1932)

  Ø  Yapılan devrimlerin halk tarafından anlaşılması ve benimsenmesi ve halk arasında yerleşmesi amacıyla çalışmalar yürütüldü.

  Ø  Halk evlerinin yayın organı ÜLKÜ DERGİSİ’DİR

  Ø  Demokrat parti döneminde kapatıldı

1  
     19.  SOYADI KANUNU (21 HAZİRAN 1934)

  Ø  Resmi işlerde aksaklıklar çıkmasındandır

  Ø  Bu kanunla ağa hacı hafız molla gibi ünvanların kullanımı yasaklandı

  Ø  NAİM NAZIM ÜLKÜ ONAT mustafa kemale Atatürk soyadının verilmesini önerdi

    
      20.  KABOTAJ KANUNU(1935)

  Ø  Türk karasularında yolcu ve yük taşıma hakkı türklere verildi

2  
1    21 .  MADEN TEKNİK ARAMA ENSİTÜSÜNÜN KURULMASI(1935)

  Ø  Kurulan fabrikaların ham madde ihtiyacını karşılamak amacıyla ve yer altı zenginliklerini çıkarma amacıyla kuruldu

  Ø  Yer altı kaynaklarını işletmek için ETİBANK kuruld

2   
      22.  KÖY ENSİTÜLERİ(1940)

  Ø  İlkokul öğretmenş yetiştirmek için açılmışlardır

  Ø  Milli eğitim bakanı HASAN ALİ YÜCEL bizzat yönetmiştir

  Ø  Demokrat parti döneminde kapatıldı

2   
      23.  İŞ BANKASI(1924)

  Ø  İlk özel bankadır

  Ø  İlk başkanı CELAL BAYAR’dır

  Ø  Atatürk hisselerin bir kısmı TDK ve TTK verdi

24.  MERKEZ BANKASININ KURULMASI

  Ø  Türk parasının değerini korumak para politikalarını belirlemek ulusal bankalara kredi vermek ve para basmak amacıyla kuruldu

  Ø  SELAHATTİN ÇAM merkez bankasının ilk genel müdürüdür

2   
6.    BİRİNCİ 5 YILLIK KALKINMA PLANI

  Ø  1934-1939 yılları arasında uygulanan bir politikadır