DURAKLAMA DÖNEMİ (1579-1699-17yy)

DURAKLAMA DÖNEMİ 

 NEDENLERİ

Ø  Küçük yaştaki çocukların tahta geçmesi

Ø  Sancak sisteminin kaldırılıp kafes sistemine geçilmesi.Bununda deneyimsiz padişahların başa geçmesine neden olması

Ø  Saray kadınlarının devlet yönetimine katılması

Ø  Devlet içinde rüşvet ve iltimasin (torpil) artması

Ø  Savaşların uzaması ve ganimet gelirlerinin azalması

Ø  Yeniçer ocağına usulsüz asker alınması ve “ocak devlet içindir anlayışının devlet ocak içindir anlayışıyla değişmesi(yeniçeri ocağı 3.MURAT’tan itibaren bozulmaya başlamıştır)

Ø  Doğal sınırlara ulaşılması (dağ,okyanus)

Ø  Avrupanın bilimsel ve teknolojik açıdan ilerlemesi

Ø  Cağrafi keşifler sonucu İPEK ve BAHARAT yolunun öneminin kaybetmesi.Bununda  gümrük vergilerinin azalmasına neden olması

Ø  Medreselerden pozitif bilimlerin çkarılması

Ø  Beşik ulemalığı sisteminin getirilmesi(hocanın oğlu hocadır)

Ø  Tımar sisteminin bozulması

Ø  KApitilasyonların olumsuz etkilerinin görülmeye başlanması

NOT:4. MEHMET 6 yaşında padişah olmuştur ve osm’nin tahta geçen en küçük padişahtır

DURAKLAMA DÖNEMİ SİYASİ OLAYLARI:

Ø  1590-FERHAT PAŞA ANT(OSM-İRAN):Osmanlıyı doğuda EN GENİŞ sınırlarına ulaştıran anlatma duraklama dönemi İLK ANTLAŞMADIR.

Ø  1606-ZİTVATOROK( OSM-AVUSTURYA):( PADİŞAH-KRAL)Orta avrupanın SİYASİ ÜSTÜNLÜK elimizden çıktı

Ø  VASVAR antlaşması 177 avusturyaya karşı son kazançlı antlaşmadır

Ø  1639-KASRI ŞİRİN ANT(OSM-İRAN):Günümüz Türkiye-İran sınırını belirledi  1645:Venediğin elindeki Girit Adası kuşatıldı  1669:Girit 24 sene sonra fethedildi.

Ø  1672-BUCAŞ ANT(OSM-LEHİSTAN):4.Murat zamanında Osmanlının topraklarına yeni toprak kattığı son antlaşma .Osmanlı batıda en geniş sınırlara ulaştığı antlaşma

Ø  1683-99:II.VİYANA KUŞATMASI(OSM-AVUSTURYA):Kutsal ittifak:Malta,Rusya,Lehistan,Venedik,Avusturya

Ø  1699-KARLOFÇA ANTLAŞMASI (OSM-AVUSTURYA):Osmanlının ilk büyük toprak kaybı.Osmanlı devleti batıda ilk kez toprak kaybetti(bu antlaşma RUSYA ile yapılmadı.)

Ø  1700 –İSTANBUL ANTLAŞMASI(OSM-RUSYA):Rusya Osmanlı başkentinde eliçi bulundurma hakkı elde etti,Karlofçanın devamı sayılır,Ruslar Karadeniz e ilk defa inme fırsatı elde etti. AZAK KALESİ alındı.

Ø  Sancağa çıkma olayını kaldıran 3. MEHMET’tir ve onun yerine KAFES USULÜNÜ getirtti. Ve EĞRİ FATİHİDİR. Onun dönemiminde VAKKAYİ VAKVAKİYE meydana geldi.

Ø  3.MEHMET 2. SELİM’den sonra sefere çıkan ilk padişahtır. Sefere son çıkan 2 mustafadır

Ø  1.AHMET sancağa çıkmadan tahta oturan ilk padişahtır. EKBER VE ERŞET SİSTEM’ini getirtti.

Ø  KANİJE FATİHİ TİRYAKİ HASAN PAŞA’dır.

Ø  Rusya ile imzalanan ilk antlaşma BAHÇESARAY(ÇEHRİN)’DİR

Ø  HAÇOVA SAVAŞI kazandığı son meydan muharebesidir.

17.yy ISLAHATLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ

Ø  Avrupa örnek alınmamıştır(kendimizi üstün sayıyoruz)

Ø  Kişlere bağlı kalmış ve devlet politikası haline getirilememiştir

Ø  Islahatlara saray,ulema(din adamları) ve yeniçeri (askerler)karşı çıkmıştır.

Ø  Baskı ve şiddet yoluyla benimsetilmek İlk modern bütçeyi yaptı

Ø  Gelir ve gideri eşitledi

Ø  Sarayın masraflarını kıstı

Ø  Devletin alacaklarını kişi ve kurumlardan tahsil etti

Islahatçıların şifresi “TOKMAK”tır

TARHUNCU AHMET PAŞA

Ø  Islahatlar kalıcı olmamıştır

Ø  Modern anlamda ilk denk bütçeyi oluşturdu.

Ø  17.yy ıslahatçıları duraklamanın temelini eski geleneklerin terk edilmesi olarak görmüşlerdir. Not:3. İle başlayan padişahlar 3.murat dışında 18.yy padişahlarıdır.

 2.OSMAN(GENÇ OSMAN)

Ø  Osmanlı devletinde sosyal hayatta ilk ıslahat yapan padişah

Ø  Saray dışından evlendi

Ø  Şeyhülislamın yetkisi kıstı

Ø  Yeniçeri ocağını kaldırmayı düşündü(Hotin seferi sonrası yeniçerilerin disiplinsiz davranışları sebebiyle)  Başkenti İstanbul dışına (yozgata)taşımayı düşündü

KUYUCU MURAT PAŞA

Ø  Merkezi otoriteyi sağladı

Ø  Celali isyanlarını bastırdı

IV.MURAT

Ø  BAĞDAT fatihi olarak bilinir

Ø  Saray kadınlarını devlet yönetiminden uzaklaştırdı

Ø  Yeniçeriyi disiplin altına aldı

Ø  İlkez şeyhülislam idam ettirdi.

Ø  Hiciv şairi NEFİ’yi öldürmüştür

Ø  Kahvehaneleri yasakladı (ilk kahvehane kanuni s.s zamanında istanbulda açıldı)

Ø  İçki ve tütün içme yasağı getirdi

Ø  Gece sokağa çıkma yasağı getirdi

Ø  Koçi bey risalesi ve katip çelebi risaliyesi(ilkez yapıldı)IV.Murata sunuldu :Rüşvetin kökünün kazınılması,halka adil davranılması,kanunu kadimin ihyası nı içeriyordu

1.AHMET

Ø  Ekber (büyük evlat) ve Erşet(en akıllı) sistemini getirdi

Ø  Osmanlıda taht kavgaları tamamen sona erdi

Not:3.Mehmet sancağa çıkma usulünü kaldırdı.yani 1.ahmet sancağa gitmeden (kafes sistemi)tahta çıkan ilk padişah ,ahmette ekber ve erşeti getirdi)

KÖPRÜLÜLER

Ø  Köprülü MEHMET PAŞA,Osmanlı sadrazamı olarak (saraya şartlar sürerek oldu)başa geçti

Ø  Maliyeyi düzenledi

Ø  Yeniçeri ocağını disiplin altına aldı

Ø  Çanakkale boğazını Venedik ablukasından kurtardı

Ø  Körülü fazıl Ahmet paşa  Amcazade hüseyin Merzifonlu kara mustafa paşa Duraklamanın içinde yükselme dönemini yaşattılar

17.yy ISYANLARI  İSTANBUL (MERKEZ, YENİÇERİ)İSYANLARI

 NEDENLERİ :

Ø  Merkezi otoritenin bozulması

Ø  Ocak devlet içindir anlayışının değişmesi

Ø  Ulufe maaşları ile  cülus bahşişinin geç veya eksik ödenmesi

 SONUÇLARI:

Ø  Vakayı vakvakiye (çınar olayı) IV Mehmet zamanında 30 a yakın devlet adamı öldürüldü

Ø  Genç Osman öldürüldü  

ANADOLU (CELALİ)İSYANLARI

Ø  İlk Yavuz Sultan Selim zamanında bozoklu Celal tarafından çıktı NEDENLERİ:

Ø  Merkezi otoritenin bozulması (tımarın iltizama verilmesi)

Ø  Tımar sisteminin bozulması

Ø  Köylünün ağır vergileri ödeyememesi

Ø  Savaşların tımar topraklarında yapılması  GÜRCİ              NEBİ,KALENDEROĞLU,CANBULATOĞLU

 SONUÇLARI:

Ø  Anadoluda can ve mal güvenliği kalmadı 

Ø  Köyden kente göçler arttı

Ø  Üretim ve vergi gelirleri azaldı 

 Boşalan köylere eşkıyalar yerleşti

EYALET İSYANLARI:

Ø  Merkezi otoritenin bozulması

Ø  Osmanlı devleti idarecilerinin halka kötü davranması

Not:Bu dönemde (17.yy) çıkan isyanları 19.yy da çıkan “ULUSÇULUK “isyanları ile karıştırılmamalıdır.bu yy.da çıkan isyanlar da bağımsız devlet kurma fikri bulunmamaktadır.