YUMUŞAMA(DETAND) DÖNEMİ

YUMUŞAMA(DETAND) DÖNEMİ

Ø Yumuşama dönemini başlatan SSCB li lider KRUSÇEV ABD li lider JOHN KENEDY’dir

Ø Yumuşama dönemi ile doğu batı devletleri arasında AGİK GÖRÜŞMELERİ başladı

A. ABD’NİB PEKİNİ ZİYARETİ(PİNG-PONG DİPLOMASİSİ)

Ø Abd diş işlerinin çini ziyatereti abd böylelikle Sovyet rusyanın tehditlerine karşı çini kullanmak istemiştir

B. HELSİNKİ NİHAİ SENEDİ(AGİK)

Ø Doğu bloku ülkeleri Avrupa güvenlik ve işbirliğini güçlendirmek amacıyla toplanmıştır. Doğu ülkeleri ile sorunların çözülmesi sonucu batı ülkeleri bu konferansa olumlu bakmıştır

Ø Tek katılmayan Avrupa ülkesi ARNAVUTLUK’tur

1. U2 KRİZİ

Ø Abd’nin SSCB üzerinde uçan u-2 casus uçağının düşürülmesi olayıdır

Ø Bu kriz ZİRVE KONFERANSINI olumsuz etkiledi.

2. KÜBA BUHRANI

Ø Küba üzerine SSCB’nin güdümlü füze rampalarının yerleştirlmesidir

Ø SSCB’bin türkiye üzerindeki JÜPİTER füzelerinin kaldırılmasını şart koşmuştur

Ø Tarafların kabul edilmesi üzerine sorun çözülmüştür

NOT:SSCB ile ABD arasında özellikle buhran döneminde yaşanacak yanlış anlaşılmaları önlemek için KIRMIZI TELEFON HATTI düşenmiştir.

3. VİETNAM SAVAŞI

Ø 17 paralel olmak olmak üzere ikiye ayrılması karar verildi

Ø Savaş kuzeydeki koministlerin güneye saldırması ile başladı

Ø Bu savaşta ABD adına savaşa gitmeyen kişi MUHAMMED ALİ’dir

4. KEŞMİR SORUNU(PAKİSTAN-HİNDİSTAN)

Ø Pakistan Hindistan Afganistan ve çinin kesişme noktası olan ve son derece verimli topraklar olan bir bölgedir.

Ø Pakistanın bölgeyi ilhak etmesi üzerine Hindistan arasında çatışma yaşanmıştır.

Ø Pakistan ve Hindistan arasında TAŞKENT DEKLARASYONU imzalanması sonucu bu sorun ortadan şimdilik kalkmıştır.

5. SSCB’NİN AFGANİSTANI İŞGAL ETMESİ

Ø Sscb’nin afganitanı işgal etmesi üzerine abd SALT-2 antlaşmasını imzalamaktan vazgeçmiştir

Ø Abd ve 70’e yakın ülke MOSKOVADA olan 1980 YAZ OLİMPİYATLARINA katılmamıştır

6. BAĞLANTISIZLAR HAREKETİ

Ø Bu hareketin ortaya çıkmasında KORE SAVAŞI sürecinde bağımsızlıklarını kazanan HİNDİSTAN YOGOSLAVYA VE MISIR’dır

Ø BANDUNG şehrinde toplanan BANDUNG konferansı ile bu hareket kuruldu.

Ø Bağlantısızlık hiçbir bloka veya askeri ittifaka bağlı olmamadır

NOT: JAWAHARLAL NEHRU hindistanın ilk BAŞBAKANIDIR

7. 1967-68 ARAP İSRAİL SAVAŞLARI(ALTI GÜN SAVAŞLARI)

Ø İsrail mısırdan sina yarım adası suriyeden golan tepelerini aldı

Ø Bu savaşın başlamasında israilin mültecilere baskı uygulaması ve 1966 da ürdün sınırını geçerek SAMU köyünde halkı yok etmesi ile başlamıştır.

8. 1973 ARAP İSRAİL SAVAŞLARI(YOM KİPPUR SAVAŞI)

Ø Mısır ve suriye israilin kutsa bayram olarak kutladığı gün (yom kippur) savaşa başladı

Ø Bu savaş israilin abd’ye yakınlaşmasını sağladı

Ø Abd dişişler bakanlı HENRY KİSSİNGER gerçekleştirdiği MEKİK DİPLOMASİSİ SONUCUNDA sina antlaşması imzalandı

9. CAMP DAVİD ANTLAŞMASI

Ø Yom kippur savaşından sonra abd dişişleri bakanı HENRY KİSSİNGER mısır ile İsrail arası mekik diplomasisi başlamış ve bunun sonucunda CAMP DAVİD ANTLAŞMASI imzalandı

Ø Bu antlaşma ile İSRAİLİ tanıyan ilk arap devleti MISIR oldu.

Ø Mısır adına imzalayan ENVER SEDAT PAŞA’dır

10. İSLAM KONFERANSI ÖRGÜTÜ

Ø İki Avusturyalı hristiyanın meclisi aksayı yok etmek istemesi üzerine islam ülkeleri tarafından KAHİRE de kuruldu.

Ø Örgütün merkezi CİDDE dir

Ø Prof dr EKMELETTİN İHSANOĞLU teşkilatın ilk türk genel sekreteridir

11. OPEC VE 1973 PETROL BUNALIMI

Ø Petrol ihraç eden ülkeler (opec) kurucu üyeleri SUUDİ ARABİSTAN İRAN KUVEYT IRAK VENEZÜELLAdır

Ø Kendi aralarında imzaladıkları Trablus ve tahran antlaşmasıyla petrol fiyatlarını kendi tekellerine aldılar

Ø Arapların petrol silahına karşı ABD’nin öncülüğünde petrolün sağlanması ve kullanılmasında iş birliği ve dayanışmayı sağlamak amacıyla MİLLETLER ARASI ENERJİ ANTLAŞMASI imzalandı

12. IRAKTA REJİM DEĞİŞİKLİĞİ

Ø 1940 da şamda kurulan BAAS PARTİSİ 1968 tarihinde gerçekleşen kansız darbenin ardından iktidarı tamamen ele geçirdi

Ø Hükümet programı konusunda ortaya çıkan anlaşmazlıklar yüzünden SADDAM HÜSEYİNİN başında bulunduğu bir grup subay diğer grupları saf dışı ederek devlet başkanlığına EL BEKİRİ getirdiler

Ø CEZAYİR antlaşması ile ŞATTÜL ARAP SU yolu çözümlenmiştir

13. İRANDA REJİM DEĞİŞİKLİĞİ

Ø ŞAH MUHAMMED RIZA PEHLEVİNİN hayata geçirmek istediği AK DEVRİME ve bununla başlayacak olan reformlara karşı ulema başta olmak üzere bir çok kişi karşı çıkmıştır

Ø Bunun sonucuda AYETULLAH HUMEYNİ başa getirilmiştir.

14. İRAN-IRAK SAVAŞLARI(1980-88)

Ø Çıkma nedeni şattül arap su yoludur.

Ø Irak bu savaşta zarar aldı ve zararını telafi etmek için KUVEYTE saldırdı(1. KÖRFEZ KRİZİ)

15. İRANGATE OLAYI

Ø İran ve ırak savaşı sırasında ABD’nin iki tarafada silah satması olayıdır

Ø YARBAY OLİVER NORTH bu olaydan dolayı sorumlu tutulmuştur

YUMUŞAMA DÖNEMİ DÜNYADAKİ GELİŞMELER

1) EKONOMİK GELİŞMELER

Ø Dünya ekonomisine bağlı olarak uydu teknolojisi gelişmiş televizyon programları uluslararası bir boyut kazanmıştır.

Ø Nitekim 1974 TOKYO OLİMPİYATLARI ilkez canlı televizyon yayını ile tüm dünyaya yayılmıştır.

Ø Televizyon telefonun kullanılması insan hayatını kolaylaştırmış petrol elektrik ve otomativ sektörlerinde önemli üretim artışı olmuştur

2) BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER

Ø YURİ GAGARİN VOSTOK-1 aracı ile uzaya gönderilen ilk insandır

Ø NEİL AMSTRONG APOLLO-11 aracı ile AYA giden ilk insandır

Ø Uzaya gönderilen ilk kadın VALENTİNA TEREŞKOVA

Ø Uzayda ilk yürüyüş ALEKSİ LEONOV

Ø Abd li bilim adamları arasındaki iletişimi sağlamak için ARPANET yaptı

Ø Hepatit B aşısı bulundu

Ø MR bulundu

Ø CD ve PC ev bilgisayarları üretildi

Ø İlk kalp nakli CHRİSTİAN BERNARD gerçekleştirildi

Ø Müzik alanında rock roll ortaya çıktı.

YUMUŞAMA DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI

1) TÜRK YUNAN İLİŞKİSİ

A. KIBRIS SORUNU

Ø Kıbrıslı rumların kıbrısı yunanistana bağlama fikri ortaya ENOSİStir

Ø Enosis amacıyla EOKA terör örgütü kuruldu YORGO GRİVAS önderliğinde

Ø Eokanın çalışmaları sonucunda RAUF DENKTAŞ önderliğinde TÜRK MUKAVEMET TEŞKİLATI (TMT) KURULDU

Ø ZÜRİH antlaşması ile kıbrısta bağımsız bir cumhuriyet kuruldu cumhurbaşkanı MAKARİOS yardımcılığına FAZIL KÜÇÜK getirildi

Ø TC’DE yaşanan hükümet bunalımında faydalanmak isteyen makarios AKRİTAS PLANINI (patris gazetesinde yayımlandı) uygulamaya konmuştur

Ø Bu plan çerçevesinde türk köyleri basılmış ve bir çok kişi öldürüldü

Ø 24 türkün öldürülmesi ile sonuçlanan olaya KANLI NOEL denilir

Ø İlk hava şehidimiz CENGİZ TOPELdir

Ø Bu olaylardan sonra harekat düzenleme kararı alınmış İNÖNÜ tarafından fakat JAHNSON MEKTUBU olayı bundan vazgeçilmiştir.

Ø KKTC’nin ilk cumhurbaşka RAUF DENKTAŞtır

B. KITA SAHANLIĞI SORUNU

Ø Türkiyenin SİSMİK-1 adlı araştırma gemisi ile EGE de araştırma yapması üzerine bu sorun ortaya çıkmıştır

Ø BERN DEKLARASYONU ile bu sorun çözüldü

C. EGE HAVA SAHASI

Ø Fır hattı Kıbrıs barış harekatı sırasında türkiyenin güvenliğini tehdit edince türkiye NOTAM ile yeni bir fır hattı oluşturdu.

ERMENİ TERÖR OLAYLARI

Ø Ermeni törör örgütünün ismi ASALAdır

Ø Amaçları türkiyeden tazminat ve toprak almaktır

TÜRKİYEDE MEYDANA GELEN GELİŞMELER

1 . SİYASİ GELİŞMELER

A. 27 MAYIS 1960 İHTİLALİ

Ø Ülkedeki rahatsız edici olaylar sonucunda MİLLİ BİRLİK KOMİTESİ CEMAL GÜRSEL tsk asına ülke yönetimine el koymuştur

Ø Çok partili siyasi hayat duraksamıştır

Ø Adnan menderes, hasan Polatkan, fatih rüştü zorlu idama mahkum edildi

B. 12 EYLÜL 1980 ASKERİ MÜSAHALESİ

Ø Türkiyede yaşanan olumsuz durumlardan dolayı KENAN EVREN darbe yapmıştır

2. SOSYAL KÜLTÜREL GELİŞMELER

Ø İlk bilgisayar KARAYOLLARI genel müdürlüğünde kullanıldı

Ø Bilimsel araştırmalar yapmak için TÜBİTAK kuruldu

Ø 1968 de TRT ilk televizyon yayınına başladı

Ø Türk müziğine yeni sesler kazandırma amacıyla ALTIN MİKROFON yarışması düzenlendi

Ø METİN ERKSAN’ın SUSUZ YAZ filmi altın ayı ödülü kazandı

NOTLAR

Ø Natonun diğer ismi KUZEY ATLANTİK PAKTIDIR

Ø ABD nin SSCB’ni ortadoğuya yayılmasını önlemek amacıyla EİSENHOWER DOKTRİNİ yayımladı

Ø OAPEC 1967 israil arap savaşı sonrası kuruldu

Ø Abdnin uzakdoğuda etkinliğini artırmak için oradaki ülkeler ile kurduğu örgüt SEATOdur

Ø 1973 te türkiyenin içinde bulunduğu avrupada bir savunma ve işbirliği oluşturmak amacıyla HELSİNKİ de bir dizi konferanslar organizasyonuna AGİK denir.